Tijdens een sollicitatiegesprek zal een werkgever proberen te ontdekken of jouw karakter en carrièredoelen overeenkomen met wat hij/zij zoekt in een nieuwe medewerker. Wat kun je beter niet zeggen tijdens zo’n gesprek? Wij geven 11 tips. Het sollicitatiegesprek is niet zomaar een interview. Het is ontworpen om een duidelijk beeld te schetsen van de kandidaat: zijn karakter, carrièredoelen, zwakheden en vermogen om deze zwakheden te overwinnen komen tijdens dit gesprek allemaal aan bod. Hoeveel veelbelovende carrières zijn vroegtijdig gestrand door slechte uitspraken en clichés tijdens dit eerste interview? Wij geven je tips om deze valkuil te vermijden. Lees onze 11 uitspraken die je beter niet kunt zeggen als je een goede indruk wilt maken tijdens het sollicitatiegesprek.
Interviewers horen liever geen verkapte sterke karaktertrekken die als ‘zwakheden’ worden afgeschilderd. Als je dit wel doet, suggereert het dat je arrogant en erg assertief bent. Wanneer je in een sollicitatiegesprek een zwak punt moet noemen, kun je bijvoorbeeld beter zeggen dat je kritiek niet goed verwerkt of dat je soms te veel verzeild raakt in de details van een project. Welk zwak punt je ook kiest: zorg ervoor dat je ook een oplossing voor het probleem kunt geven.
Het is een slecht idee om negatieve uitspraken te doen tijdens een sollicitatiegesprek. Vooral als deze uitspraken zijn gericht op je vorige banen of werkgevers: dit suggereert namelijk ontrouw en onbekwaamheid om met conflicten om te gaan. Het kan daarnaast leiden tot twijfels bij de interviewers over je redenen waarom je je vorige baan hebt verlaten, en uiteindelijk tot twijfels over jouw cv.
‘Als je dat niet weet, waarom zit je hier dan mijn tijd te verspillen?’ zal je waarschijnlijk als antwoord op deze vraag krijgen. De enige reden waarom je niet zou weten wat je potentieel nieuwe werkgever doet, is omdat jij de baan eigenlijk niet echt wilt. Je hebt immers niet eens de moeite genomen om research te doen naar het bedrijf.
Vermijd het woord ‘nee’ tijdens het sollicitatiegesprek. Je wilt niet worden geassocieerd met negativiteit en uit onderzoek blijkt dat ‘nee’ juist zorgt voor deze associatie. Dit geldt ook voor woorden als ‘niet’ en ‘nooit’. Als je tijdens het gesprek bijvoorbeeld zegt: ‘Nee, niemand kon me ervan weerhouden het project af te sluiten’, hoort de persoon aan de andere kant van de tafel alleen maar ‘nee’. Dus nee, niet doen.
Vanzelfsprekend, maar veel voorkomend: ga niet liegen tijdens het interview. In de tijd van de fax en telefoon was het al gênant om betrapt te worden op leugens over je achtergrond en ervaring. Kun je nagaan hoe roekeloos het is om in deze moderne tijd, waarin alle informatie met een muisklik kan worden achterhaald, te liegen.
Wellicht is degene door wie jij wordt geïnterviewd niet bekend met jouw discipline. Als jij dan technische termen gaat gebruiken, begrijpt hij of zij je wellicht niet én kan hij het gevoel hebben dat je hem kleineert. Daarnaast kan hij het gevoel hebben dat je bluft: dat is ook niet de bedoeling. Aan de andere kant: als degene door wie jij wordt geïnterviewd wel bekend is met jouw werkterrein, weet hij wellicht veel meer over je vakgebied en worden je beperkingen sneller zichtbaar. Begin sowieso nooit met vaktermen te strooien.
Het salaris: het onderwerp dat iedereen graag wil bespreken, maar dat in – ieder geval tijdens het eerste sollicitatiegesprek – moet worden vermeden. Als je over geld gaat praten, zal je interviewer denken dat je de verkeerde redenen hebt om de baan aan te nemen. Je zit bij het sollicitatiegesprek om aan te geven wat jij kan betekenen voor het bedrijf: niet wat het bedrijf voor jou kan betekenen. Als de interviewer dit onderwerp aandraagt, is het een ander verhaal. Laat ook dan niet doorschemeren dat het salaris je hoogste prioriteit heeft.
Excuses werken niet. Ze zijn wellicht waar, maar daar gaat het niet om. Als je met je excuses probeert om de schuld op iemand anders te schuiven, dan neem je geen verantwoordelijkheid. Je kunt de ervaring beter omzetten in een leermoment: ‘Het was mijn fout, maar ik heb veel geleerd van de ervaring en ik zal deze fout niet opnieuw maken.’
Tenzij je solliciteert voor een politiek- of religieus georiënteerde baan, is het beter om politiek of religie te vermijden in het sollicitatiegesprek. Je persoonlijke mening is irrelevant voor het sollicitatiegesprek als het over onderwerpen gaat die niet in direct verband staan met de aangeboden baan.
Je bent op het gesprek voor een nieuwe baan, niet voor een nieuwe vriendschap. Zelfs als de interviewer je vraagt je mening te delen over hem of haar, is het verstandig hier zo min mogelijk op in te gaan. Voor je het weet, zeg je iets verkeerds. Blijf je concentreren op de baan.
Laat je cv voor je spreken. Beantwoord alle vragen zo direct en bondig mogelijk en zeg niet teveel. Als de interviewer dieper wil ingaan op bepaalde informatie, dan zal hij of zij je daarom vragen. Pak je moment op het einde van het gesprek, als je de gelegenheid krijgt om vragen te stellen. Dan laat je oprechte interesse zien en komt het niet over alsof je aan het overdrijven bent.
